Skręcenie stawu skokowego jest poważnym urazem, który niewyleczony może powodować powroty objawów bólowych i sprawiać wiele komplikacji z poruszaniem się. Jak należy postępować w leczeniu skręconego stawu skokowego?
Czym jest skręcenie stawu skokowego i jaka jest jego przyczyna?
Skręcenie stawu skokowego, według statystyk dotyka aż 14-33 % społeczeństwa, u których wystąpiły urazy kończyny dolnej. Głównymi powodami wystąpienia defektu jest przekroczenie wytrzymałości mechanicznej, w skutek czego następuje naciągnięcie, naderwanie lub całkowite zerwanie więzadeł, które stabilizują staw skokowy. Podczas skręcenia nie dochodzi do przemieszczenia się kości piszczelowej i skokowej.
Na skręcenie stawu skokowego możemy narazić się w sytuacji, gdy stopa podczas lądowania na podłoże (wyskok, bieg, zeskok), niekontrolowanie odwróci się w przeciwną stronę (stopa opiera się o brzeg boczny lub przyśrodkowy). W ten sposób więzadła skokowe ulegają uszkodzeniu.
Na skręcenie stawu skokowego mogą mieć wpływ:
- Nieodpowiednie obuwie sportowe (w sportach, w których wykonuje się wyskoki),
- Przeciążenie fizyczne
- Aktywność fizyczna bez wcześniejszej rozgrzewki
- Niekontrolowany upadek
- Otyłość i duża nadwaga
Skręcenia stawu skokowego dzielą się na 3 poziomy:
- I0 – naciągnięcie więzadeł, pojawia się niewielki ból i obrzęk
- II0 – naderwanie więzadeł z większym obrzękiem i bólem, dochodzi do zaburzenia pełnionej przez nie funkcji i niewielkiej niestabilności stawu skokowego
- III0 – dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości więzadeł, pojawia się duży obrzęk, oraz krwiaki podskórne, ból jest również duży, brak jest możliwości obciążenia kończyny a niestabilność stawu skokowego jest znaczna
Głównymi objawami towarzyszącymi przy skręceniu stawu skokowego są:
- Obrzęki
- Ocieplenie okolicy stawu skokowego
- Krwiaki
- Ból w trakcie dotyku
- Ograniczenie ruchomości i problemy z obciążeniem
- Brak stabilności stawu
- Ból podczas poruszania się
Wczesne postepowania przy skręceniu stawu skokowego
W sytuacji, gdy staw skokowy zostanie skręcony, ważna jest podjęcie wczesnego postępowania, określonego w języku angielskim skrótem PRICE- PROTECTION, REST, ICE, COMPRESSION, ELEVATION
- Protection (ochrona) – Bezpośrednio po wystąpieniu urazy, nie powinno się obciążać staw, tzn. warto chodzić o kulach.
- Rest (odpoczynek)- Należy ograniczyć poruszanie się do minimum
- Ice (lód)- Warto stosować okłady z lodu lub aptecznych coldpacków (kilka razy dziennie)
- Compression (ucisk) – Wykorzystuje się bandaże elastyczne, które zakłada się na skręcony staw. Dzięki temu minimalizuje się wystąpienie obrzęku oraz odpowiednio stabilizuje się staw skokowy
- Elevation– Ważne jest umieszczenie dolnej kończyny ku górze, tzn. na stołku, na poduszkach. Dzięki temu ułatwiony jest dopływ krwi w nodze oraz ogranicza się wystąpienie obrzęku.
Poza użyciem wcześniej wymienionego algorytmu postępowania, niezbędna jest wizyta u lekarza ortopedy w celu wykonania zdjęcia RTG lub badania USG. Dzięki temu możliwe będzie ustalenie poziomu stopnia skręcenia stawu skokowego. Istnieje możliwość, że doktor stwierdzi konieczność zastosowania zewnętrznej stabilizacji stawu, aby przyspieszyć powrót do sprawności. Lekarz może zlecić założenie gipsu na uszkodzony staw lub używanie stabilizatora skokowego.
Rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego
Gdy staw skokowy zostanie skręcony, jednocześnie zaburzone zostają receptory czucia głębokiego, które znajdują się w więzadłach. W skutek tego dochodzi do silnej niestabilności stawu skokowego. Właśnie dlatego niezwykle ważne jest przeprowadzenie odpowiedniej rehabilitacji.
We wczesnym etapie, podstawowym jej zadaniem jest zwiększenie zakresu pracy stawu oraz poprawienie krążenia krwi, do czego stosuje się niezbędne ćwiczenia ruchowe. Ważne jest także wykorzystanie fizykoterapii, w celu przyspieszenie procesu gojenia się tkanek i eliminacji występowania objawów bólowych.
W drugim poziomie rehabilitacji stosuje się ćwiczenia poprawiające siłę mięśniową, zwiększające elastyczność stawu i wpływające na stabilizację i czucie ruchu.
Ostatnia faza to powrót do aktywności fizycznej, która wykonywana była przez pacjenta przed wystąpieniem urazu. Ważne jest także stosowanie ćwiczeń adekwatnych do uprawianego przez niego sportu.
Najważniejsze ćwiczenia, które wykorzystywane są w rehabilitacji stawu skokowego to te, których celem jest poprawienie głębokiego czucia (propriocepcja) oraz wspomaganie stabilności całkowitej stawu skokowego. Uprawia się w tym celu wszystkie ćwiczenia wykonywane na niestabilnym podłożu czy trampolinie.
Przykładowy plan stopniowania trudności ćwiczeń stabilizacyjnych:
- Ćwiczenia statyczne na podłożu stabilnym
- Ćwiczenia statyczne na podłożu niestabilnym
- Ćwiczenia dynamiczne na podłożu stabilnym
- Ćwiczenia dynamiczne na podłożu niestabilnym
- Ćwiczenia funkcjonalne (zawierające elementy dyscypliny sportowej)
Ćwiczenia statyczne na podłożu stabilnym:
- Stanie na jednej nodze (z otwartymi oczami/ z zamkniętymi oczami)
- Półprzysiad w staniu na jednej nodze
- Wspięcia na palce w staniu na jednej nodze
- Przenoszenie wolnej nogi w różnych kierunkach (w przód, w tył, w bok, dośrodkowo) w staniu na jednej nodze
- Rotacje tułowia w lewo i w prawo w staniu na jednej nodze
Ćwiczenia statyczne na podłożu niestabilnym:
Przedstawione powyżej ćwiczenia wykonuje się na różnym podłożu, również stopniując trudność:
- Materac
- Poduszka sensomotoryczna
- Dysk równoważny
- Piłka Bosu
- Trampolina
Ćwiczenia dynamiczne na podłożu stabilnym:
- Wykroki w przód/ w tył
- Wykroki w przód/w tył wykonywane dynamicznie w formie przeskoków
- Przeskakiwanie jednonóż przez przeszkodę (przeskoki boczne)
- Szybkie przeskoki jednonóż przez sznurek w przód i do boku
- Wyskok obunóż z lądowaniem na jednej nodze (w półprzysiadzie)
Ćwiczenia dynamiczne na podłożu niestabilnym:
- Przedstawione powyżej ćwiczenia wykonuje się na niestabilnym podłożu, w zależności od ćwiczenia dobiera się odpowiedni sprzęt:
- Wykroki wykonuje się na materacu, na poduszkę sensomotoryczną lub dysk równoważny
- Przeskoki i wyskoki wykonuje się na materacu lub stabilnych poduszkach sensomotorycznych
Ćwiczenia funkcjonalne oparte o elementy charakterystyczne dla dyscypliny. Wykorzystać można sprzęt (piłki, rakieta) oraz obciążenie zewnętrzne (taśmy elastyczne). W przedstawionych powyżej pozycjach wykonuje się:
- Kopnięcia piłki
- Odbicia, podania, rzuty
- Zmiany kierunków poruszania się po nagłym zatrzymaniu
Sprawdź też: Dr Winczakiewicz
Dodaj komentarz